بیوگرافی میشا شفی / زنی که کشور پاکستان را بهم ریخت
میشا شفی، خواننده و بازیگر سرشناس پاکستانی، در اتاق نیمه‌تاریک هتلی در کراچی نشسته است. نور ملایمی از چراغ گوشه اتاق، چهره خسته اما مصمم او را روشن می‌کند. صدای خیابان‌های شلوغ کراچی، در نه طبقه پایین‌تر، به سختی شنیده می‌شود.
به گزارش پلاس، شش سال از زمانی که میشا با اتهام آزار جنسی علیه علی ظفر، یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌های موسیقی پاکستان، خبرساز شد، گذشته است. این اتهام، که ظفر آن را رد کرده، میشا را در مرکز طوفانی از انتقادات و حملات رسانه‌ای قرار داد. حالا، او از تجربه‌ای می‌گوید که زندگی‌اش را برای همیشه تغییر داد. اما میشا شفی کیست و چه کرد؟
جرقه‌ای که آتش به پا کرد
در آوریل ۲۰۱۸، میشا شفی با توییتی جسورانه، علی ظفر را به «آزار جنسی چندباره» متهم کرد. این اولین پرونده پر سر و صدا از جنبش #MeToo در پاکستان بود؛ جنبشی که از سال ۲۰۱۷، با افشاگری علیه چهره‌های سرشناس در سراسر جهان، توجهات را جلب کرده بود. میشا، که پیش‌تر در فیلم هالیوودی «مرد بی‌تمایل» (۲۰۱۲) در کنار رض احمد بازی کرده بود، و ظفر، که در بالیوود نامی برای خود دست‌وپا کرده بود، هر دو ستارگان پرآوازه‌ای بودند. این اتهام، جامعه پاکستان را به دو قطب تقسیم کرد.
ویدئویی درباره میشا را از اینجا ببینید:
میشا در توییت خود از «آزارهای فیزیکی متعدد» سخن گفت و پرونده را به مراجع قانونی برد. اما شکایت او توسط مسئول رسیدگی به شکایات محیط کار رد شد، چرا که او و ظفر رابطه کارمند-کارفرمایی نداشتند. در ژانویه ۲۰۱۹، دادگاه به میشا دستور داد از اظهارنظرهایی که ممکن است علیه ظفر «توهین‌آمیز» تلقی شود، خودداری کند؛ حکمی که عملاً او را به سکوت قانونی واداشت. او همچنان در حال پیگیری تجدیدنظر است، اما این محدودیت، صدایش را در فضای عمومی خاموش کرد.
طوفان حملات و تهمت‌ها
پس از توییت میشا، موجی از واکنش‌های خشمگینانه در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد. کاربران او را «بی‌شرم»، «دروغگو» و «جویای شهرت» نامیدند و حتی ظاهرش را مورد تمسخر قرار دادند. میشا می‌گوید: «احساس می‌کردم با حرف زدن، زندگی‌ام را به آتش کشیده‌ام. انگار تمام این تلاش‌ها بی‌فایده بود.» شایعات ادعا می‌کردند او پس از شکایت «از کشور فرار کرده»، در حالی که مهاجرت او به کانادا از سال ۲۰۱۶ برنامه‌ریزی شده بود. این روایت‌های تحریف‌شده، فشار روانی بر او را دوچندان کرد.
حملات به حدی شدید بود که میشا مجبور شد حساب‌های شبکه‌های اجتماعی خود را موقتاً غیرفعال کند. آدرس خانه‌اش در لاهور، جایی که با همسر و دو فرزندش زندگی می‌کرد، علنی شد و او در معرض تهدیدهای بیشتری قرار گرفت. این تجربه، بسیاری از زنان دیگر را که قصد داشتند داستان‌های مشابهی را به اشتراک بگذارند، منصرف کرد یا با شکایات حقوقی مواجه ساخت.
سوءتفاهم و انگ‌های اجتماعی
میشا معتقد است که بخشی از عدم پذیرش ادعاهایش، به تصویر او به‌عنوان زنی قوی و موفق بازمی‌گردد. او می‌گوید: «قدرت فرضی من علیه خودم استفاده شد.» بسیاری پرسیدند: «چطور زنی مثل او اجازه داده آزار ببیند؟» یا «چرا این اتفاق بارها تکرار شده؟» این پرسش‌ها، نشان‌دهنده درک نادرست جامعه از پویایی آزار جنسی و دلایلی است که قربانیان را به سکوت وامی‌دارد.
یکی از وکلای ظفر در سال ۲۰۲۱ اظهار داشت: «اگر کسی واکنش نشان ندهد، چطور فرد مقابل بداند که اجازه نداشته؟» این دیدگاه، شکاف عمیق فرهنگی در فهم مفهوم رضایت را نشان می‌دهد. در فضای رسانه‌ای، حتی برخی همکاران میشا با شوخی‌هایی درباره «مجاز بودن دست دادن با او» به این موضوع دامن زدند.
پرونده‌ای که جامعه را به چالش کشید
ماجرای میشا و ظفر به آزمونی برای جامعه‌ی پاکستان تبدیل شد تا درباره‌ی رضایت، آزار جنسی و مسئولیت‌پذیری گفت‌وگو کند. اما به جای بحث‌های سازنده، برنامه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی به میدان نبردی برای قضاوت تبدیل شدند. کارشناسان و چهره‌های سرشناس ساعت‌ها درباره «گناهکار» بودن یکی از طرفین بحث کردند، بدون آنکه به جنبه‌های حقوقی یا انسانی موضوع توجه کافی کنند. این فضا، نه‌تنها میشا را تحت فشار قرار داد، بلکه نشان داد که جامعه هنوز برای پذیرش روایت‌های قربانیان آمادگی ندارد.
انگیزه‌های زیر سؤال
بسیاری از مردم انگیزه‌های میشا را زیر سؤال بردند و او را به منفعت‌طلبی متهم کردند. رسانه‌ها، با پوشش گسترده این پرونده، به شایعات دامن زدند و بحث را به حاشیه کشاندند. این واکنش‌ها، نمونه‌ای از مجازات غیررسمی قربانیان در جوامعی است که هنوز با مفاهیم جنبش #MeToo غریبه‌اند. میشا می‌گوید: «مردم فکر می‌کنند من برای شهرت این کار را کردم، اما من فقط می‌خواستم حقیقت را بگویم.»
بازسازی از میان خاکستر
امروز، میشا در کانادا زندگی می‌کند و تلاش کرده با فاصله گرفتن از هیاهوی رسانه‌ای، آرامش خود را باز یابد. او انرژی خود را صرف خانواده و هنرش کرده است. آلبوم جدیدش، «برای شکوفه دادن»، پاسخی است به تمام تردیدها و حملاتی که متحمل شده. او می‌گوید: «این آلبوم، بازتاب تجربه‌ای است که مرا شکست داد، اما به من آموخت که می‌توانم دوباره برخیزم. هنر، راه من برای بازپس‌گیری صدایم بود.»
میشا با این آلبوم، نه‌تنها داستان خود را روایت می‌کند، بلکه به زنان دیگر نشان می‌دهد که حتی در برابر سکوت اجباری، می‌توان با خلاقیت و شجاعت، حقیقت را فریاد زد. تجربه‌ی او، هشداری است به جامعه‌ی پاکستان و فراتر از آن: تا زمانی که قربانیان به جای حمایت، با قضاوت و تمسخر روبرو شوند، جنبش #MeToo راه درازی در پیش دارد.
بدون دیدگاه